گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، افزایش نرخ ارز در سال های اخیر از جمله موضوعاتی است که عامل موثری بر افزایش قیمت ها به شمار رفته است. با اینکه با عنوان تحت اختیار قرار گرفتن بازار ارز رفتارهای برخوردی و چکشی مشاهده شده و عموما اخلالگران مسبب وضعیت تورمی عنوان شده اند، اما عملکرد ومدیریت بانک مرکزی موضوعی است که باید تحلیل شود تا شدت تاثیر مدیریتی در این نهاد روی افزایش نرخ تورم بررسی شود. کارشناس بانکی و اقتصاد در گفت و گو با رادار اقتصاد در این موضوع تحلیل خود را ارائه داده است.
میثم رادپور کارشناس بازار ارز و امور بانکی در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص سیاست های بانک مرکزی در کنترل بازار ارز و تورمی که از محل مدیریت ارزی بانک مرکزی بر اقتصاد کشور تحمیل شده گفت: در شرایطی که تورم بیش از ۴۰ درصدی در سال های گذشته بر اقتصاد ایران تحمیل شده است، قطعا بازار ارز نیز آنچنان قابل کنترل نیست که از بانک مرکزی انتظار زیادی برود، به علاوه اینکه تحریم ها و محدودیت های اجرایی تحریم های ایران، بانک مرکزی را به شدت تحت فشار قرار داده است.
وی در این باره با اشاره به عدم استقلال بانک مرکزی و اینکه بانک مرکزی برای رضایت دولت و حاکمیت باید کار کند، گفت: یکی از دلایلی که بانک مرکزی را ناکارآمد کرده است، برای جلب افکار عمومی و یا ناشی از فشارهای دولت و حاکمیت باید مطالبات و خواسته های تحمیلی را در اسرع وقت انجام دهد و به آنها پاسخ مثبت دهند که به بانک مرکزی گفته می شود. در اصل آنچه بانک مرکزی برای خوشایند دولت انجام می دهد نباید انجام دهد، اما به دلایل مختلفی که همه می دانیم انجام می دهد. فشار از بالا به بانک مرکزی باعث می شود کاری کند که هیچ جای دنیا چنین عملکردی از سوی بانک مرکزی گزارش نشده، مثل مقصر دانستن اخلال گران ارزی در افزایش نرخ ارز و اقدام به دستگیری چند دلال ارزی.
کارشناس بانکی و ارزی در این باره تصریح کرد: قطع مسلم اینکه حتی اگر بانک مرکزی هم تلاش کند تا براین مسائل سرپوش بگذارد، نمی تواند چرا که به محض افزایش نوسانات ارزی، جمع آوری دلال ها نشان می دهد از تجارب غلط قبلی و ناکارآمدی های برخوردهای غلطی که به هیچ وجه اسم آن را مدیریت نظام ارزی نمی توان گذشت درس نگرفته ایم. با اینکه در چهل سال گذشته بارها شاهد چنین حرکاتی بوده ایم اما بازار ارز نه تنها سامان نیافته بلکه دچار تنش های جدی تری شده است.
میثم رادپور کارشناس و تحلیلگر ارزی درباره تاثیر گذاری ناچیز دلالان در بازار ارز گفت: بانک مرکزی چگونه می تواند افکار عمومی را قانع کند که دلالان و اخلالگران ارزی می توانند قیمت دلار را مثلا از ۳ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان برسانند؟ مگر دلال می تواند چنین کاری کند؟ اگر دلال دست به چنین کاری می زند پس بانک مرکزی باید تعطیل شود. بی شک دلالان با معاملات با حجم پایین نمی توانند بازار ارز را متشنج کنند، پس مشکل ناشی از ساختارهای اقتصادی و تحریم ها و مدیریت اقتصاد است نه از دلالی هایی با حجم کوچکی، چرا که دلالان با حجم کم معامله نمی توانند بازار ارز را نمایندگی کنند.
وی در خصوص مدیریت پولی بانک مرکزی نیز گفت: تمام کارهایی که در زمان آقای همتی انجام شده مدیریت ریالی بوده، به این علت که بانک مرکزی فقط می تواند بازار پول را مدیریت کند. با توجه به اینکه یک طرف بازار ارز ریال است چون نمی توانند بازار ارز را تحت اختیار خود در بیاورند، بنابراین در مسائل دیگری ورود می کنند مثل محدود کردن مردم با نظارت بر تراکنش ها و مسائلی که حول محور پولشویی مطرح شده است، بنابراین مدیران بانک مرکزی بخصوص در زمان آقای همتی چند کار محدود را صورت دادند که من و شما را محدود کنند که ارز نخریم نه اینکه بتوانند بازار ارز را به درستی مدیریت کنند که روی افزایش قیمت ها تاثیر نگذارد.
میثم رادپور در ادامه در خصوص تاثیر افزایش نرخ ارز بر روی موج تورمی در اقتصاد ایران گفت: موج تورمی بزرگی که در اقتصاد ایران اتفاق افتاده و معیشت و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده به هیچ وجه قابل انکار نیست. تورم در اقتصاد ایران به قدری بزرگ است که شاید بتوان گفت ۹۵ درصد بزرگتر از تمام کشورهاست، اما آنچه عامل افزایش تورم است به غیر از کسری بودجه که در افزایش نرخ ارز نیز تاثیر گذار است و تحریم ها را باید به مدیریت غلط اقتصادی ربط داد.
وی در ادامه افزود: نرخ ارز تا سال ۸۹ تقریبا ثابت بود با اینکه نرخ ارز روند افزایشی قابل توجهی نداشت اما می توان گفت در ده سالی که نرخ ارز ثابت بود، نرخ تورم بالا نرفت؟ در همان مدت نیز اقتصاد ایران جزء چهار پنج اقتصاد متورم دنیا بود، یعنی زمانی که نرخ ارز مثل امروز دچار افزایش های شدید کنونی نشده بود، پس فقط نرخ ارز نیست، مدیریت اقتصاد تورم را دامن می زند اما زمانی که نرخ ارز بالا می رود به علاوه مدیریت غلط اقتصادی، نرخ تورم را دچار افزایش های بسیار شدید می کند.
میثم رادپور در خصوص افزایش نرخ تورم به دلیل در رفتن فنر نرخ ارز گفت: اتفاق عمده این است وقتی در دوره ای مدیران بانک مرکزی تلاش کردند تا نرخ ارز را ثابت نگه دارند هزینه تورم از دو جهت بر ما وارد شد. به عبارت دیگر می توان گفت هزینه تورم دو قسمت است. افزایش تورم از یک طرف قیمت کالاهای ساخت داخل را بالا می برد اما از آن سو وقتی نرخ ارز یازده سال ثابت نگاه داشته می شود شکی وجود ندارد با افزایش نرخ ارز فنر قیمتی به شدت از جای خود می پرد، در حالی که نرخ تورم در آمریکا مثلا بین ۱ تا ۲ درصد بوده، آن زمان جنس خارجی به ریال ۲۰ درصد گران می شود، چون هنوز نرخ ارز بالا نرفته بود، منتهی تورم داخلی چون آن زمان ۲۰ درصد بوده وقتی نرخ ارز به مرور افزایش نیافته ده سال را اگر در ۲۰ درصد ضرب کنیم با افزایش نرخ ارز به یک باره جنس های داخلی ۲۰۰ درصد و اجناس خارجی ۲۰۰۰ درصد گران می شود.
میثم رادپور در پایان گفت و گو خاطر نشان کرد: در حالی که اگر نرخ ارز به صورت مصنوعی پایین نگه داشته نمی شد و هر سال بنا بر نرخ تورم داخلی به میزان متناسب افزایش داده می شد مردم به یک باره از دو محل افزایش نرخ تورم داخلی و تورم ارزی ضربه نمی خوردند. به واقع می توان گفت مدیریت و سیاست های غلط است که باعث افزایش های بالای نرخ ارز در سال های اخیر شده است. وقتی تورم خارجی در دوره ثبات ارزی نهفته بود به یک باره روی سر مردم آوار می شود و مردم با تورم عجیب غریب خارجی رو به رو می شوند که باور کردنی نیست.
میثم رادپور در پایان گفت و گو بخش اصلی عوامل تاثیر گذار بر نرخ تورم و افزایش نرخ ارزی را در غیر معمول بودن رفتار در عرصه جهانی دانست و در این باره گفت: شاید بهتر باشد مساله را اینگونه توضیح دهیم که مدیریت اقتصاد، مدیریت بازار ارز و مسائل نظام بانکی و عمده مشکلات امروز کشور ناشی از رفتار غیر عادی ما در سطح بین الملل است. وضعیت به گونه ای است که تورم اقتصاد ایران حتی از عراق، افغانستان و پاکستان که سال ها درگیر جنگ داخلی بودند بیشتر است، قطعا نمیتوان گفت در ایران یک مدیر اقتصاد بلد وجود ندارد که عامل این مسائل شده است. وقتی در دنیا رفتار غیر عادی را پیش گرفته ایم هزینه های زیادی به ما تحمیل کرده که از دل آن رفتارهای غیر عادی و فسادهایی بیرون زده است که اقتصاد ایران را با چالش های جدی رو به رو کرده است.
نظر شما